Çanakkale’nin Ayvacık ilçesine bağlı Gülpınar köyündeki Apollon Smintheus Kutsal Alanı’nda 2025 yılı kazılarında önemli bir bulguya ulaşıldı. Tapınağın batısında yer alan Batı Hamamı’nda, “caldarium” adı verilen sıcak yıkanma bölümünde Roma dönemine ait yerden ve duvardan ısıtma sistemi keşfedildi. Böylece günümüzde modern konutlarda kullanılan yerden ısıtmanın 1700 yıl önce Romalılar tarafından uygulandığı ortaya çıktı.
1980’de başlayan kazı ve restorasyon çalışmaları, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izniyle Çanakkale Arkeoloji Müzesi ve İl Kültür Turizm Müdürlüğü koordinasyonunda yürütülüyor. 2011’den bu yana İÇDAŞ A.Ş., son iki yıldır ise HYDRO WORKS Mühendislik’in desteğiyle sürdürülen çalışmalar, Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nden Prof. Dr. Davut Kaplan başkanlığında yaklaşık 20 kişilik ekiple devam ediyor. Çalışmalar aynı zamanda Bakanlık’ın “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında destekleniyor.
Yaklaşık 3 ay önce başlayan 2025 yılı arkeolojik kazı çalışmaları Apollon Smintheus Kutsal Alanının batı kısmında yer alan ‘Batı Hamamı’nda devam ediyor. Geçmiş yıllardaki kazı çalışmalarında tespit edilen hamamda detaylı kazı çalışmaları başlatıldı. Kazı çalışmaları sırasında yaklaşık 1700 yıllık ‘caldarium’ denilen sıcak mekanın tabandan ve duvardan ısıtma sistemleri tespit edildi. Kazı çalışmalarında tabandan ısıtma da denen ‘hypocauts’ sistemleri de keşfedilerek, Roma hamamın çalışma prensipleri ortaya çıkarılacak.
Kazı Başkanı Prof. Dr. Davut Kaplan, işçi bulmakta zorlandıklarını ancak Genç Gönüllüler Programı sayesinde 18 öğrencinin çalışmalara katıldığını belirterek, “Yaklaşık 3 ay önce başladık. Bu sene mutluyuz çünkü biz de Geleceğe Miras Projesinden pay alıyoruz artık… İçlerinde antropoloji öğrencileri var, mezunlar da dahil, restoratörler var, arkeologlar var, mimarlar var” dedi.
Prof. Dr. Kaplan, Roma’nın geliştirdiği bu sistemin günümüz teknolojisinin öncüsü olduğunu vurgulayarak, “Romalıların insanlığa armağanlarından ve hizmetlerinden biri de kendi icatları olan ısıtılmış hamamlardır… Bu hamamlarda yürüme zemininin altında yaklaşık 80-90 santimetre yükseklikte boşluk (hypocaust) bulunur. Ayrıca bu sıcak mekanların duvardan da ısıtma sistemleri mevcut” ifadelerini kullandı.
Kazıların ilerleyen aşamalarında hamamın farklı bölümlerinin de gün yüzüne çıkarılacağını belirten Kaplan, “Şimdi sıcak mekanlarda çalışıyoruz. Yani hamamlarda ayağınızı bastığınız zaman yakacak kadar sıcak olan Caldarium mekanındayız ve burada alttan ısıtma sistemi var. Şimdilik çalışmalarda henüz bu noktadayız İlerleyen haftalarda sanırım bütün ısıtma sistemleri ortaya çıkacak” diye konuştu.
