ANKARA – Nazlı Yüzbaşıoğlu
Uzmanlar, Filistin İslami Direniş Hareketi Hamas‘ın Siyasi Büro Başkanı Halid Meşal’in açıkladığı, genel prensipleri ve politikalarını belirleyecek yeni siyaset belgesi ve vizyonunu AA muhabirine değerlendirdi.
SETA Dış Politika Direktörü Ufuk Ulutaş, Hamas tarafından yapılan açıklamaya İsrail‘den gelen ilk tepkilerin siyasi manevraya yönelik olduğunu söyledi.
Fetih ve Hamas arasındaki rekabette, İsrail’in Fetih tarafını Hamas’a karşı desteklediğini belirten Ulutaş, şöyle konuştu:
“Şu an yeni bir siyasi aktör olarak, siyasi ve uluslararası meşruiyeti artmış bir aktör olarak, hem de halk nezdinde karşılığı Fetih’e göre daha büyük bir aktör olarak siyasi sahaya girmesinden İsrail memnun olmayacaktır. Bu nedenle açıklamanın çok yeni bir şey getirmediği iddiasıyla, Hamas’ın bu açıklama ile uluslararası meşruiyetini artırmasını engellemeye çalışacak. ABD de ona yakın bir pozisyon alacaktır.”
“İsrail’in haksızlığını dünyaya duyurmuş oldu”
İstanbul Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Uysal da Hamas’ın diplomatik bir açılım yapmaya çalıştığını belirterek belirten Uysal, “İsrail’i tanımıyor aslında ama 1967 sınırlarını kabul edebiliriz diye bir sinyal veriyor. Bu diplomatik bir manevra. Biraz da ortadaki fiili durumu dikkate alan bir çalışma olmuş.” dedi.
Uysal, “İsrail çok kabul etmez diye düşünüyorum ama sonuçta bu bir mücadele, diplomaside, silahlı mücadelede de bir sürü yönü var bunun. Böylece Hamas diplomatik mücadele yönüne ağırlık vermiş oluyor. En azından kendi haklılığını, İsrail’in haksızlığını dünyaya duyurmuş oluyor. Özellikle 1967 sınırları öncesine çekilmesi için İsrail’e yeni bir baskı oluşacaktır ama bunu İsrail’in çok dikkate alacağını düşünmüyorum.” diye konuştu.
“ABD’nin tutumu biraz daha netleşebilir”
Türkiye’nin eski Tel Aviv Büyükelçisi ve İstanbul Kültür Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Oğuz Çelikkol ise Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın ABD Başkanı Trump ile görüşeceğini hatırlatarak, “Hamas’ın siyaset belgesindeki değişikliğin bu görüşmeden önce yapılması Abbas’ın elini biraz güçlendirir gibi gözüküyor. Bu görüşmeden sonra ABD’nin tutumunda biraz daha açıklık görürüz.” dedi.
“Trump İsrail-Filistin sorununu çözme durumuna gelebilir”
SETA Eğitim ve Sosyal Politikalar Direktörü Prof. Dr. Muhittin Ataman da Hamas’ın açıklamasına İsrail’den olumlu bir yanıt gelmesinin beklenmediğini belirtti.
Ataman, “Bu adım biraz, ABD’nin ve Trump yönetiminin tavrını değiştirmeye yönelik olarak okunabilir. Çünkü Trump, sürpriz bir şekilde İsrail Filistin sorununu çözme durumuna gelebilir. Beklenmedik bir adım atabilir, onun belli noktalarda ortaya çıkan sert siyasetinin sonucu olarak. Ben bu adımın etkili olma ihtimalinin yüksek olduğunu düşünüyorum.” dedi.