ANKARA – Selma Kasap
Küresel iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinin görüldüğü KKTC’de temeli atılan ODTÜ Kalkanlı Teknoloji Vadisi’nde (KALTEV), su kaynaklarını etkin şekilde kullanarak en yüksek verimde hassas tarım ürünlerinin bilimsel metotlarla geliştirileceği açık hava laboratuvarları kurulacak.
Sensör ağları, kapalı döngü takip ve kontrol, verimli enerji, makine haberleşmesi gibi modern tarım teknolojileriyle donatılacak laboratuvarlarda, tropik meyvelerin de üretimi hedefleniyor.
KKTC’de, bilim ve teknoloji üretimine katkı sağlamak amacıyla 22 Mayıs’ta temeli atılan, adanın ilk teknoloji vadisi KALTEV’de öncelikli araştırma alanları bilişim, enerji, modern tarım ve güvenlik olacak. 15 bin 700 metrekare kapalı alana sahip olan KALTEV Ar-Ge kompleksinin ilk etabı Eylül 2018, ikinci etabı ise Eylül 2019’da hizmete alınacak.
KKTC’nin KALTEV ile “bir teknoloji adası” olması için yola çıkan yetkililer, vadi ile global bir teknoloji ve inovasyon merkezinin hedeflendiğine işaret etti.
Jeopolitik konumundan dolayı Avrupa, Akdeniz ve Ortadoğu’dan global şirketleri buraya çekerek, araştırma, geliştirme ve inovasyonun merkezi olmayı amaçlayan KALTEV, ODTÜ’nün 60 yılı aşkın birikimi ile Türkiye’nin Ar-Ge politikalarına yön veren öncü rolünün KKTC’ye taşınmasını sağlayacak.
Bilişim, enerji, güvenlik konularında ODTÜ’de oluşan birikimin ODTÜ KALTEV’e büyük katkı sağlayacağına işaret eden yetkililer, ODTÜ’de Ziraat Fakültesi olmadığını ancak disiplinlerarası çalışmalarla modern tarım konusunda önemli hedefler belirlediklerini bildirdi.
Su kaynakları azalıyor, kuraklık artıyor
Yetkililerden alınan bilgiye göre, son 10 yılda organik tarım ürünlerinin yetiştirilmesinde yüzde 400 dolayında büyüme görülen, tarım ürünlerinin dış satıştaki payı 2015 verilerine göre yüzde 63 dolayında olan KKTC’de, 4 bin 500’den fazla da hayvancılık işletmesi bulunuyor.
Küresel iklim değişikliğinin KKTC’yi de olumsuz etkilediğini dile getiren yetkililer, adada su kaynaklarının azaldığını, kuraklığın arttığını belirtti.
KKTC’deki tarım ve hayvan işletmelerinin değişen iklim ve piyasa koşullarına hızla ayak uydurması için modern yöntemler ile yapılan hassas tarımın önemine işaret eden yetkililer, “Modern tarım, sensör ağları, kapalı döngü takip ve kontrol sistemlerinin kullanılması çevre ve sağlık üzerinde olumsuz etkileri en aza indirgiyor. Modern yöntemler su kaynakları dahil, tüm kaynakları en etkin şekilde kullanarak en yüksek ürün verimliliğini almaya da fayda sağlıyor.” bilgilerini paylaştı.
Açık hava laboratuvarında disiplinlerarası çalışmalar yapılacak
ODTÜ KALTEV’de, “KKTC’nin açık hava laboratuvarı” olma potansiyeli fikrinden yola çıkarak akıllı tarım projeleri ile yerel çözümler geliştirilecek.
Tasarlanacak sistem öğeleri içinde akıllı sensörler, çevresel enerjiden istifade eden güç üreteçleri, enerjiyi verimli kullanan akıllı kablosuz ağ ve etkin haberleşme yöntemleri, bulut bilişim sistemleriyle etkileşim, makineden makineye haberleşmeyi temel alacak teknolojiler yer alacak.
Hassas tarım sistemi, sebze ve meyve üretilen alanın sensör ağları aracılığıyla toplanan toprağın nemi, su kalitesi ve hava koşullarıyla ilgili verilerinin en etkin su ve gübre dağıtımı için kullanılmasını sağlıyor.
Hayvanlar üzerine yerleştirilen sensörler de hayvan sağlığının ve yetişme koşullarının devamlı kontrol edilmesiyle hayvancılıkta da optimizasyona imkan sağlayacak.
Bu tür teknolojik sistemlerle şu anda yetişmeyen veya kısıtlı sayıda yetişen tropik meyvelerin de KKTC’de daha çok yetişmesinin mümkün olabileceğine işaret eden KALTEV yetkilileri, modern tarımdaki çalışma alanlarının, çevresel temiz enerji kaynaklarından sisteme güç sağlama, asgari su kullanımı, en az gübreyle verimli ve sürdürülebilir üretim, özgün güç kaynağı, yerel tasarım sensör ağları ve haberleşme teknolojileri olacağını bildirdi.
Yetkililer, ayrıca hassas tarım kapsamında KKTC’de gübre ve tohum Ar-Ge’sinin yapılacağına dikkati çekerek, iklim koşullarına uygun tarım ürünlerinin pazarlanmasına KALTEV’in katkı sağlayabileceğini belirtti.
KKTC’nin rüzgar ve güneş enerjisi için büyük potansiyel taşıdığını vurgulayan yetkililer, bu enerji kaynaklarının tarım Ar-Ge’sinin yapılacağını aktardı.
ODTÜ KALTEV yetkilileri, KKTC’nin Singapur ve Hong Kong gibi adaların benzeri özellikleri taşıyabilmesi için temeli atılan Teknoloji Vadisi’nin tamamlanmasına gerek olmadığını, araştırmacıların bu tür projeler için üniversiteye başvuru yapabileceğini kaydetti.