İSTANBUL – ELİF FERHAN YEŞİLYURT
Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) tarafından, bu yıl tahsil edilen toplam 1,5 milyar liralık toplam prim karşılığında üreticilere 850 milyon lira tazminat ödendi, 1,5 milyon adedin üzerindeki poliçe karşılığında 23 milyon dekar alan, 2,3 milyon küçükbaş ve büyükbaş hayvan ile 1,7 milyon arılı kovan sigortalandı.
AA muhabirinin TARSİM’den aldığı bilgiye göre, bu yıl 1,5 milyar liralık prim toplanırken, yıl sonunda söz konusu primin 1,6 milyar liraya ulaşması bekleniyor. 1,5 milyon adedin üzerindeki poliçe karşılığında 23 milyon dekar alan sigortalandı.
Sigortalı hayvanlarda yüzde 50 artış
Bu yıl sigortalı hayvanlarda yüzde 50 artış görülürken, şu anda 2,3 milyonun üzerinde sigortalı büyükbaş ve küçükbaş hayvan bulunuyor. Yıl sonunda bu rakamın 2,5 milyona yaklaşması bekleniyor. 1 milyon 700 bin arılı kovan sigortalanırken, bu yıl yaklaşık 28 milyar liralık tarımsal değere teminat verildi. Üreticinin TARSİM’e bu yıl ödediği prim tutarı yaklaşık 730 milyon lira oldu. Böylelikle TARSİM üreticiye aldığından daha fazlasını ödedi.
Bu yıl don hasarından çok dolu hadisesi görüldü. TARSİM toplamda 300 bin hasar dosyası için işlem yaparken, bunun büyük bir çoğunluğunu dolu kaynaklı hasarlar oluşturdu.
2005 yılında kurulup 2006 yılında faaliyetlerine başlayan TARSİM, Devlet Destekli Tarım Sigortaları Sistemi çerçevesinde başlangıcından bugüne kadar tüm tarım sigortası branşlarında 9 milyon poliçe üretilmiş olup, toplam prim 6,4 milyar TL’yi geçti. Sigortalı alan 135 milyon dekara, sigortalı üretici/işletme sayısı 2,4 milyona, büyükbaş ve küçükbaş hayvan adedi 8,6 milyona, sigortalı arılı kovanı 6,7 milyona, üreticilere ödenen tazminat tutarı 4 milyar TL ve sigortalanan varlık bedeli ise 122 milyar TL’ye ulaştı.
Antalya’daki hortumdan sonra TARSİM’e başvuru 2 katına çıktı
13 Kasım’da, Antalya’nın batısında meydana gelen dolu, fırtına ve hortum gibi nedenlerden ötürü ekili alan ve seraları zarar gören sigortalı üreticilerden 500’ün üzerinde hasar ihbarı alındı.
Bu ihbarları takiben 14 Kasım’dan itibaren ekspertiz işlemlerine başlanarak bir hafta içerisinde seralardaki hasarların tamamı tespit edildi ve 300 civarındaki üreticiye 1 hafta gibi kısa bir sürede 10 milyon lira tutarındaki tazminat ödemesi yapıldı.
Antalya’da tapu problemi nedeniyle üreticiler kayıt yaptıramıyor. Aynı zamanda seraların büyük bir kısmının kayıt dışı olması nedeniyle TARSİM poliçe düzenleyemiyor. Bununla birlikte, bölgede Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıtlı üreticilerin de poliçe yaptırmadığı görüldü.
Antalya’da 13 Kasım’da meydana gelen hortum hasarının ardından poliçe başvuru sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 2 katına çıktı. Üreticiler hasar gördükten sonra duyarlı olmaya başladı.
ÇKS’ye kayıtlı alanların yüzde 20’si sigortalı
TARSİM’de, bir taraftan devletin prim desteği, diğer taraftan üreticilerin kendi paylarına düşen primleri bulunuyor. Hasarlar bu havuzdan karşılanırken, modern bir imece sistemi gibi çalışıyor ve TARSİM üreticinin kara gün dostu, can dostu oluyor.
Üretici ekonomik değeri yüksek veya narin ürünler için sigortasını yaptırmakta. Bu yıl en çok hasar gören iller Malatya, Manisa, Giresun, Konya ve Mersin; en çok hasar ihbarı alınan ürünler ise kayısı, buğday, fındık, üzüm, elma ve ayçiçeği oldu.
Sistem çerçevesinde 2017 yılında buğdayda kuraklık teminatı verilmeye başlandı. Şu anda ÇKS’ye kayıtlı alanların yüzde 20’si sigortalı durumda.
İspanya’nın 40 yılda ulaştığı sigortalılığa TARSİM’in 20 yılda ulaşması mümkün
Tarım sigortalarının Amerika’da 100, Avrupa’da 200 yılın üzerinde geçmişi bulunuyor. TARSİM’in neredeyse 12 yıllık bir geçmişi olmasına rağmen, dünyada uygulanan tarım sigortacılığı modelleri arasında en başarılı model konumunda. Sistem çerçevesinde Latin Amerika’dan Çin’e kadar eğitim ve danışmanlık hizmeti veriliyor.
TARSİM kurulurken İspanya’daki örnek (Agroseguro) model olarak alındı. İspanya’daki model 40 yılın üzerinde olup, sigortalılık oranı yüzde 40 düzeyinde. Türkiye’de ise 12 yılda yüzde 20 sigortalılık oranı elde edildi. Dünyada en hızlı büyüyen tarım sigortacılığı sistemi Türkiye’de. TARSİM bu hızda giderse gelecek 10 yıl içerisinde İspanya modeline ulaşması mümkün görülüyor.