İSTANBUL – BELGİN YAKIŞAN MUTLU
AA muhabirinin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlediği bilgilere göre, Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı eylülde geçen yılın aynı ayına kıyasla 104 bin kişi azalarak 3 milyon 419 bin kişi olurken, işsizlik oranı yüzde 10,6 seviyesinde gerçekleşti.
Bu dönemde, mevsim etkilerinden arındırılmış istihdam ise 137 bin kişi artarak 28 milyon 488 bin kişi olarak tahmin edilirken, mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı 0,1 puanlık azalışla yüzde 10,7’ye geriledi. Böylece mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranında Mayıs 2016’dan bu yana en düşük seviye görüldü.
Öte yandan, mevsim etkilerinden arındırılmamış istihdam edilenlerin sayısına bakıldığında, eylülde bir önceki aya kıyasla tarımda 99 binlik, sanayide 16 binlik ve inşaatta 51 binlik azalış görüldü, hizmetlerde ise 134 bin artış gözlendi.
Mevsimsellikten arındırılmış rakamlara bakıldığında, istihdam edilenlerin sayısı tarımda 68 bin ve hizmetlerde 107 bin artarken, sanayi ve inşaatta sırasıyla 16 bin ve 22 bin azaldı.
“İşsizlik oranı mevsimsel olarak ocak ayına kadar yükselmeye devam eder”
AA Finans Analisti ve Ekonomist Haluk Bürümcekçi, konuya ilişkin değerlendirmesinde, işsizlik oranındaki değişimin mevsimselliğin gerektirdiği yükseliş yerine yatay kaldığına işaret ederek, bu gerçekleşmeye 3. çeyrekte güçlenen büyüme ve lehteki baz etkisinin katkı sağladığını söyledi.
Eylül ayında istihdamın aylık 31 bin, iş gücünün de 18 bin azaldığını aktaran Bürümcekçi, bu gelişmelerin işsiz sayısının 15 bin artmasını beraberinde getirdiğini kaydetti.
Bürümcekçi, özellikle iç talebin seyri açısından önemli bir gösterge olarak izlenilen tarım dışı istihdamın yıllık artış hızının yüzde 4,7 ile önceki aya göre gerilediğini belirterek, “İşsizlik oranı mevsimsel olarak ocak ayına kadar yükselmeye devam eder. Bu nedenle işsizlik oranındaki yükselişin, mevsim etkilerinden arındırılmış verilerde gözlenip gözlenmediği trend açısından daha önemli bir unsur olmaktadır.” diye konuştu.
“İş gücü piyasası, sanayi üretimi kaynaklı büyümeye olumlu tepki verdi”
Haluk Bürümcekçi, tarım dışı istihdamın yükselişinde, istihdamın kamu hizmetlerinde artmasının etkili olduğunu, ticaret ve ulaştırma sektörlerinde ise düşüşün devam ettiğini söyledi.
Bürümcekçi, iş gücü piyasasının sanayi üretimi kaynaklı olan büyümeye olumlu tepki verdiğini vurguladı.
“İstihdam piyasası son çeyreğin başında gücünü korudu”
Odeabank Ekonomik Araştırma ve Stratejik Planlama Direktörü Ali Kırali de mevsimsellikten arındırılmış verilere göre, eylülde toplam işsizlik oranının yüzde 10,7’ye, tarım dışı işsizlik oranının da yüzde 12,7’ye gerilediğine işaret etti.
Söz konusu dönemde sanayi ve inşaat sektörlerinde istihdamın sırasıyla 16 bin ve 22 bin kişi azaldığını, tarım ve hizmetlerde ise hızlı artışlar yaşandığını ifade ederek, “Böylece toplam istihdam bir önceki döneme göre 137 bin kişi arttı. Eylül dönemi verileri ekonominin ve dolayısıyla istihdam piyasasının bir miktar yavaşlamakla birlikte son çeyreğin başında gücünü koruduğuna işaret ederken önümüzdeki dönemde istihdam artışındaki yavaşlama ile işsizliğin kademeli olarak yükselmeye başlayacağını öngörüyoruz.” diye konuştu.
“Büyüme rekorları kırılırken işsizliğin yüksekliği yapısal reforma ihtiyaç duyulduğunu gösteriyor”
Şekerbank Başekonomisti Gülay Elif Girgin ise işsizlik oranının yüzde 10,6 seviyesinde yatay kaldığını belirterek, şunları kaydetti:
“İşsizlik rakamlarının yüzde 13’lere tırmanmasını takiben ocak ayı ile birlikte istihdamda destek ve teşvik seferberliği ilan edilmişti. Seferberlik kapsamında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 2 milyon kişinin iş sahibi yapılmasını hedeflemekteydi. Yapılan açıklamalarda 1,5 milyon kişiye istihdam imkanının sağlandığı ifade edilmiştir. İlaveten, dün istihdam seferberliğinin ikinci adımı olarak nitelendirilen stratejilerin detayları belli oldu. Buna göre, prim ve vergi teşviki paketinin 1,5 yıl, işverene ek istihdamlar için maaş, prim ve vergi desteğinin ise 12 ay süreceği belirtilmiştir. Tarihsel olarak ağustos-ekim dönemlerinde işsizlik oranlarında çoğunlukla artış görülse de volatil bir seyir izlenmektedir. Bu anlamda arındırılmış seride görülen hafif gerilemeyi olumlu buluyoruz. Fakat büyüme rekorlarının kırıldığı makroekonomik resimde, işsizliğin halen yüksek seviyede olması istihdam konusunun ne denli yapısal reforma ihtiyaç duyan bir alan olduğunu göstermektedir.”