ANKARA – İLKAY GÜDER
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bu yılın ilk yurt dışı ziyaretini gerçekleştireceği Vatikan’da Katoliklerin ruhani lideri Papa Franciscus ile “Kudüs” meselesini ele alacak.
Erdoğan, Papa Francis’in davetlisi olarak 4-5 Şubat’ta Vatikan’a resmi ziyaret gerçekleştirecek.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Papa ile görüşmesinde, Türkiye-Vatikan ilişkileri, Kudüs’le ilgili gelişmeler, bölgesel sorunlar, Suriye’de yaşanan insanlık trajedisi, terör, yabancı ve İslam düşmanlığıyla mücadele gibi konular ele alınacak.
Erdoğan, Türkiye’den Vatikan’a 59 yıl aranın ardından Cumhurbaşkanı düzeyinde ikinci ziyareti gerçekleştirecek. Papa ise 28 Kasım 2014’te Türkiye’ye yaptığı resmi ziyaretiyle “Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde ağırlanan ilk lider” olmuştu.
Edinilen bilgiye göre Vatikan ziyaretinde Erdoğan, ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak ilan etme ve büyükelçiliğini Kudüs’e taşıma kararından sonra telefon diplomasisi yürüttüğü liderlerden olan Papa’ya, “Kudüs” konusundaki tavrından dolayı teşekkürlerini iletecek.
Erdoğan ve Papa, geçen yıl 2 defa telefonda görüştü
Erdoğan, ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararı öncesi ve sonrasında yoğun bir telefon diplomasisi yürütmüştü.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 7 Aralık 2017’de Atina’da bulunduğu sırada, Kudüs’teki son gelişmelere ilişkin ilk telefon görüşmesini Katoliklerin ruhani lideri Papa ile yapmıştı. Söz konusu görüşmede, Kudüs’ün Yahudiler, Hristiyanlar ve Müslümanlar için kutsal olduğu, bu kentin statüsünü değiştirmeye yönelik her türlü teşebbüsten uzak durulması gerektiği vurgulanmıştı.
Görüşmede ayrıca Türkiye ve Vatikan arasındaki iyi ilişkilerin daha da güçlendirilmesi konusunda fikir birliğine varılmıştı.
“Yüz yüze” görüşmek üzere mutabık kalındı
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2017 yılında son yurt dışı ziyaretini yaptığı Afrika turu sırasında da 25 Aralık 2017’de Sudan Meclisi’nde yaptığı konuşmasında, Amerika Birleşik Devletleri yönetiminin, 6 Aralık’ta tüm bölgeyi ateşe atmak pahasına Kudüs’ü, İsrail’in başkenti olarak tanıdığını ve büyükelçiliğini buraya taşıyacağını açıkladığını anımsatmıştı. Erdoğan, “Kime sordu? Kendi kendine bu kararı verdi. Peki bunun için İslam ülkeleriyle en azından bir görüşme yapmak veya Hristiyan dünyasıyla bir görüşme yapmak gerekmez miydi? İslam İşbirliği Teşkilatı’nın dönem başkanı bendim. Benimle hiç görüşmedi. Bunun yanında Papa ile hiç görüşmedi.” ifadelerini kullanmıştı.
Erdoğan, Papa ile ikinci görüşmesini ise Türkiye’ye döndükten hemen sonra 29 Aralık’ta yapmıştı.
Telefon görüşmesinde, ABD’nin attığı yanlış adıma karşı hazırlanan tasarının, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda 21 Aralık’ta yapılan oylamada 9’a karşı 128 oyla kabul edilmesinin memnuniyet verici olduğu belirtmişti.
Üç semavi din için de kutsal olan Kudüs’ün statüsünün korunması için ortak çaba harcamanın önemine değinen Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Papa Franciscus, ikili ilişkileri ve uluslararası konuları yüz yüze görüşmek üzere ilerleyen dönemde bir araya gelme konusunda mutabık kalmıştı.
Türkiye’ye ilk Papa ziyareti 1967 yılında oldu
Vatikan’a Türkiye’den Cumhurbaşkanı düzeyinde ilk ziyaret 1959 yılında Cumhurbaşkanlığı görevini yürüten Celal Bayar tarafından yapılmıştı.
Bayar, Papa 23. Jean ile bir araya gelmiş, ardından 11 Nisan 1960’da diplomatik ilişkiler kurulmuştu. Karşılıklı olarak büyükelçilikler açılması kararlaştırılmış, 1962’de de Türkiye’nin Vatikan Büyükelçiliği faaliyete başlamıştı.
Türkiye’ye ilk Papa ziyareti ise 1967 yılında 6. Paul tarafından gerçekleştirilmişti. Daha sonra, 1979 yılında Papa 2. Jean Paul, 2006 yılında 16. Benedikt ve son olarak 28-30 Kasım 2014’te Papa Fransuva Türkiye’yi ziyaret etmişti.
Vatikan’ın “devlet yapısı”
Vatikan’da “Papa”, devlet başkanı olmakla birlikte, devlet işleri esas itibarıyla Papa’nın yakın çalışma çevresini oluşturan Devlet Sekreterliği tarafından yerine getiriliyor.
Devlet Sekreterliği, Devlet Sekreteri/Başbakan ve Genel İşler Sekreteri/Başbakan Yardımcısı ile Devletlerle İlişkiler Sekreteri/Dışişleri Bakanından oluşuyor.
Bunların dışında dini, sosyal, kültürel ve kilise yönetimine ilişkin alanlarda 9 kongregasyon ve 13 konsey diğer bakanlıkları oluşturuyor.
Vatikan’da “Kardinal”lerden sonra “Piskopos” seviyesinde bir ruhban sınıfı geliyor. Bunların sayısı ise yaklaşık 4 bin.