ADDİS ABABA – SELECHİ TESSEMA/TUFAN AKTAŞ
Yaklaşık 10 yıl önce başkent Addis Ababa’da hizmete giren Sele Enat Yetimhanesinde, kimi ailelerince terk edilmiş kimisi de başta AIDS olmak üzere çeşitli hastalıklardan ebeveynlerini kaybetmiş 1-10 yaş aralığındaki yaklaşık 70 çocuk kalıyor.
AIDS nedeniyle yetim veya öksüz kalan çocuklara yardım amacıyla hayırsever bir kadının kurduğu yetimhane, bugün hem HIV virüsü taşıyan hem de başka hastalıklarla mücadele eden kimsesiz çocuklara ev sahipliği yapıyor.
Kendilerini evlatlık edinecek veya okul çağına geldiklerinde eğitim masraflarını karşılayacak hayırseverlere ihtiyaç duyan çocukların hikayeleri yürek burkuyor.
Kimsesizlerin tek umudu evlatlık edinilmeleri
Yetimhanede diğer çocuklarla gülümseyerek oynayan 1,5 yaşlarındaki Nebyu ve Halwet, hayata terk edilerek başlayanlardan. Biri ailesi tarafından kiliseye diğeri ise çöp alanına terk edilen iki bebek yaklaşık bir yıldır yetimhanede kalıyor.
Aileleri ve kökenleri hakkında hiçbir bilgiye sahip olunmadığı iki küçüğün isimleri de polis merkezine götürüldükten sonra kendilerini teslim alan yetkililer tarafından verildi. Yetimhaneye teslim edilen çocukların soyadları da yetimhanenin ismi Sele Enat olarak belirlendi.
Yetimhanede engelleri sebebiyle mağrur gözlerle çevrelerinde oynayan çocuklara bakan iki yatalak çocuk da aileleri tarafından terk edilenler arasında.
Yetimhane Müdürü Zelalem Eteffa, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yatağa mahkum çocukların yıllardır burada kaldığını ve ailelerinin onları büyütmeyi reddederek yetimhaneye bıraktığını söyledi.
Çocuklara her türlü koruma ve bakımı vermeye çalıştıklarını dile getiren Eteffa, çocukların genellikle son duraklarının onları evlatlık edinmek isteyen aileler olduğunu belirtti.
Yatağa mahkum olan veya HIV virüsü taşıyan çocukların sıkıntılarını arttıran diğer bir unsur hiçbir ailenin onları evlatlık edinmemesi. Hasta çocuklar, yetimhaneden ayrılan diğer çocuklara bakarken bir kez daha yetim ve öksüz kalıyor.
En büyük sorun AIDS
Ülkede ailelerini kaybeden çocukların kimsesiz kalmasının en büyük sebebini AIDS hastalığı oluşturuyor. UNICEF’e göre, ülkede 4,5 milyon kimsesiz çocuğun 800 bini anne ve babasını veya her ikisini AIDS nedeniyle kaybetti.
Etiyopya HIV/AIDS Önleme ve Kontrol Ofisinde uzman olarak görev yapan Achamyelehe Alebachew, Etiyopya’nın AIDS hastalığından en fazla etkilenen ülkelerden biri olduğunu belirtti.
Hastalığın ülkede çok sayıda ailenin parçalanmasına yol açtığını dile getiren Alebachew, ”Son 20 yılda tüm hastane ve kliniklerimizde ücretsiz tedavi merkezleri açtık.” diye konuştu.
Bu merkezlerde testler yapıldığını, antiretroviral ilaçlar (HIV virüsünün çoğalmasını engellemesi için kullanılan ilaç) verildiğini ve hastalığın anneden çocuğa geçmesinin önlenmesi için çalışma yürütüldüğünü ifade eden Alebachew, “Amacımız anneden çocuğa geçişleri tamamen önlemek ve antiretroviral ilaçları alan çocukların sayısını artırmak.” dedi.
Alebachew, AIDS hastası kimsesiz çocuklara daha çok ailelerin, sivil toplum kuruluşlarının ve dini kurumların sahip çıktığını anlattı.
“Neden biz hep ilaç kullanıyoruz?”
Yetimhanede bakıcılık yapan 29 yaşındaki Meraf Eyasu ise yetimhaneye getirilen çocuklara HIV virüsü testi yapıldığını ve çocuklarda virüs çıktığında büyük üzüntü yaşadıklarını söyledi.
Eyasu, “Doktorlar, bizden çocukları antiretroviral rejim altında tutmamızı istiyor. Çocuklar neden hep ilaç kullandıklarını soruyor. Bu soru karşısında içimiz kan ağlıyor ama maalesef bunun kolay bir cevabı yok.” ifadelerini kullandı.
Eyasu, AIDS hastası çocukların sık sık ayrımcılık ve damgalanmadan muzdarip olduğunu ve bunu aşamadıkları takdirde kendilerini sokaklarda bulabildiklerini ve kötü niyetler için çalıştırılabildiklerini kaydetti.
Etiyopya’nın geçen ay yabancıların evlat edinmesini yasaklamasının ardından ABD, Avrupa ülkeleri ve Türkiye’den gelerek Etiyopyalı kimsesiz çocuklara sahip çıkarak evlat edinmek için uzun süredir sırada bekleyen aileler büyük hayal kırıklığı yaşadı.
Çocuk ticareti ve bazı istismarları önlemek amacıyla getirilen yasağın ardından ülkedeki kimsesizlere umut olarak kendilerine sahip çıkacak Etiyopyalı aileler ve hayırseverler kaldı.