Yemen‘deki İran destekli Husilerin, ülkedeki krizin çözümü için son dönemde yürütülen diplomatik temaslarla eş zamanlı çeşitli bölgelere ve Suudi Arabistan topraklarına saldırılarını arttırması, muhtemel siyasi müzakerelerde elini güçlendirme çabası olarak değerlendirildi.
Yemen’de yıllardır süren savaş ve savaşı sonlandırmak için yürütülen çabalar devam ederken, Husiler son bir haftada ülke içindeki çeşitli bölgelere saldırılarını gözle görülür şekilde arttırdı.
Bununla yetinmeyen milislerin son dönemde Suudi Arabistan topraklarına saldırılarında da artış yaşandı.
Saldırıların Birleşmiş Milletler (BM) ve çeşitli uluslararası kesimlerin savaşın son bulması için yürüttüğü diplomasi trafiğiyle eş zamanlı artması dikkatlerden kaçmadı.
Bunlar Husilerin yeni topraklar ele geçirme emellerinin yanı sıra diplomatik temaslarda kendini güçlü göstererek kazanım elde etme çabası olarak değerlendirildi.
Yaşananlar Husilerin, siyasi müzakerelerde uzlaşı için öne sürülecek şartlarda elinin güçlü olması isteğine bağlandı.
“Husiler şartları iyileştirmeye çalışıyor”
Yemenli siyasi analist Muhammed eş-Şubeyri, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Husilerin son dönemde Marib kentine saldırı stratejisinin yeni olmadığını belirterek, güçlü görünmek için bunu yaptığına işaret etti.
Şubeyri, örgütün diğerlerinden farklı olarak bu sefer ABD’nin Husileri yabancı terör örgütü listesinden çıkarması ve Avrupa ülkelerinin Yemen’de savaşın durması yönündeki taleplerinden faydalandıklarını aktardı.
Analist, Husilerin saldırılarını arttırarak, ABD’nin ve batılı ülkelerin gözetimindeki muhtemel herhangi bir müzakerede elini güçlendirmeye, şartları iyileştirmeye çalıştığını söyledi.
Son dönemde neler yaşandı?
Husiler, geçen hafta Marib kentinde çeşitli cephelerden saldırılarını arttırdı. Kent merkezine 8 balistik füze atan milisler, sivil can kayıplarına da neden oldu.
Örgüt, Yemen hükümetinin en önemli kalelerinden biri olan ülkenin doğu kesimindeki Marib’e petrol ve gaz yönünden zenginliği için de sahip olmak istiyor.
Marib’le yetinmeyen Husiler, kuzeydeki El-Cevf ile batıdaki Hudeyde’de ordu güçleriyle çatıştı. Çatışmalarda iki taraftan da kayıplar yaşandı.
Yemen topraklarının yanı sıra meşru hükümete destek veren Suudi Arabistan’a da saldıran Husiler, geçen hafta Suudi Arabistan topraklarına yönelik insansız hava araçları (İHA) ve balistik füze saldırılarını arttırdı.
Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçleri, bir haftadan az sürede Husiler tarafından gönderilen 10 İHA ve balistik füzenin imha edildiğini duyurdu.
Koalisyon güçleri, 10 Şubat’ta da Husilerin Suudi Arabistan’ın güneyindeki Abha Havalimanı’na düzenlediği saldırıda, alanda bulunan sivil bir uçakta yangın çıktığını bildirmişti.
Saldırılar İran ziyaretiyle tırmanışa geçti
Husilerin, saldırılarını arttırması BM Yemen Özel Temsilcisi Martin Griffiths’in 7 Şubat’ta Husilerin en büyük destekçisi İran’a ziyaretiyle eş zamanlı başladı.
Griffiths, Yemen’de barış çabalarını görüşmek üzere İran’ın başkenti Tahran’ı ziyaret ederek, 2 gün boyunca başta İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif olmak üzere çeşitli İranlı yetkililerle toplantılar yaptı.
BM Temsilcisi, İran’ın savaşı durdurma yolunda olumlu adımlar atması amacıyla Husileri ikna etmesi için çabaladı.
Husiler ise Griffiths’in İran ziyaretiyle eş zamanlı arttırdığı saldırılarla “kararlarını Tahran’dan almadığı, Yemen ve Suudi Arabistan’daki operasyonlarına kendi karar verdiği” imajı vermeye çalıştı.
Griffiths, ardından Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da Suudi ve Yemenli yetkililerle bir araya geldi.
Ziyareti sırasında yetkililerle Marib’deki çatışmalar ve siyasi sürecin yeniden başlatılmasını ele aldıklarını ifade eden Griffiths, Husilerin kontrolündeki bölgelerde yakıt sıkıntısı, insani ve ekonomik durumu da görüştükleri kaydetti.
ABD diplomasisi
Son dönemde ABD de Yemen’de krizin çözümü için çaba sarf ederken, bunlar henüz olumlu neticeler vermedi.
ABD Başkanı Joe Biden, 4 Şubat’ta Yemen’deki durumu öncelediklerini vurgulayarak, ülkesinin Yemen’deki savaşta Suudi Arabistan’a verdiği askeri desteği sona erdirdiğini ve ilgili silah satışlarını durdurduğunu açıkladı.
Biden ayrıca ABD’nin Yemen Özel Temsilcisi atadıklarını ve temsilci olarak Tim Lenderking’i belirlediklerini duyurdu.
Lenderking, atanmasının hemen ardından Yemen’deki krizin çözümü için Körfez ülkelerinin liderleri ve bölgesel yetkililerle temaslarda bulundu.
Riyad’ı ziyaret eden Lenderking burada Yemen Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi ile Suudi yetkililerle bir araya geldi.
Yemen’deki iç savaş
Uzun süredir siyasi istikrarsızlığın hüküm sürdüğü Yemen’de, İran destekli Husiler ile hükümete bağlı güçler arasında çatışmalar yaşanıyor.
Husiler, Eylül 2014’ten bu yana başkent Sana ve bazı bölgelerin denetimini elinde bulundururken, Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçleri ise Mart 2015’ten bu yana Husilere karşı Yemen hükümetine destek veriyor.
Savaşın durması için bölgesel ve uluslararası çeşitli çabalar sarf edilirken, henüz somut bir netice elde edilemedi.