Yekta Saraç, “2021 Yılı Engelsiz Üniversite Ödülleri” dolayısıyla YÖK Başkanlığında düzenlenen törende, bu yılın ödül kazanan üniversitelerinin rektörleriyle çevrim içi buluştu. Törene, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık da çevrim içi katıldı.
Küresel salgın sürecinin birçok alanı etkilediğini, etkilemeye ve değiştirmeye de devam ettiğini belirten Saraç, bu sürecin yükseköğretim alanına eğitim teknolojileri, uzaktan eğitim, dijital veriler, dijital beceriler, dijital dönüşüm gibi yeni eğitim paradigmalarını da beraberinde getirdiğini söyledi.
Saraç, UNESCO’nun, Türk yükseköğretim sisteminin 2018’de sahip olduğu uluslararası öğrenci sayısı bakımından dünyada ilk 10 ülke arasına girdiğini açıkladığını hatırlatarak, “Salgın sürecine rağmen bugün itibarıyla uluslararası öğrenci sayımız 200 bini aştı.” diye konuştu.
Kovid-19 sürecinde “YÖK-Gelecek”, “YÖK Dersleri Platformu”, “YÖK Sanal Laboratuvar” ve “YÖK Anadolu” projelerinin hayata geçirildiğini hatırlatan Saraç, Yeni YÖK’ün önem verdiği konulardan birinin de yükseköğretime girişte ve eğitim sürecinde yaşanan engellerin ortadan kaldırılması için “engelsiz erişim” ve “engelsiz eğitim” başlığı altında yürütülen çalışmalar olduğunu kaydetti.
Saraç, “Bugün itibarıyla YÖKSİS verilerine göre farklı engel düzeylerindeki öğrencilerin sayısı 50 binin üzerinde, 55 bine yaklaştı. Bu rakamların çok üstünde engelli öğrencimizin olduğunu ve maalesef bu durumlarını resmi makamlara bildirmediklerini de biliyoruz.” ifadesini kullanarak, “Engelsiz Erişim” yılı olarak kabul edilen 2016-2017 eğitim öğretim yılından bu yana yükseköğretim kurumlarında engelli bireylerin bütün mekanlara erişimleri konusunda farkındalık yaratmak amacıyla çalıştaylar düzenlendiklerini kaydetti.
Yükseköğretimde ilk kez lisansüstü eğitimde Türk İşaret Dili Tercümanlığı Tezli/Tezsiz Yüksek Lisans Programları ile doktora programı açıldığına değinen Saraç, YÖK 100/2000 Doktora Burs Programı kapsamında engelli çalışmalarına yönelik öncelikli alanların belirlendiğini ve Türk işaret dili, engelsiz yaşam, özel eğitim, aile psikolojisi gibi alanların da projeye dahil edildiğini söyledi.
Saraç, uzaktan eğitim kapsamında yapılan çevrim içi sınavlarda öğrencinin engel durumuna göre ek süre tanınması gibi tedbirlerin alındığına işaret ederek, Kovid-19 sürecinde engelli öğrencilere yönelik tedbirlerin ve mevcut durumun değerlendirilmesi için “YÖK Engelli Öğrenci Çalışma Grubu” anketi düzenlendiğini anlattı.
“Mekan erişilebilirliği konusunda pek çok üniversitede gelişme kaydedildi”
Engellilerin ön lisans, lisans ve lisansüstü eğitimlerde karşılaştıkları güçlükleri göz önünde bulundurarak her düzeydeki eğitimlerine yönelik mevzuat çalışmaları da yaptıklarını bildiren Saraç, şunları kaydetti:
“Geldiğimiz noktada mekan erişilebilirliği konusunda pek çok üniversitede gelişme kaydedilmiş olmakla birlikte eğitimin ve program içeriklerinin farklı engel grubundaki öğrenciler için erişilebilir olması için daha fazla gayret göstermemiz gerektiğini de biliyoruz. Örneğin matematik programı görme engelli öğrenciler ile işitme engelli veya otizm spektrum bozukluğu olan öğrenciler için farklı tedbirler gerektiriyor.”
Saraç, YÖK tarafından 2018’den beri her yıl “Engelsiz Üniversite Ödülleri” verildiğini anımsatarak, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Engelsiz Üniversite Bayrakları üç kategoride veriliyor. Mekanda erişilebilirlik, eğitimde erişilebilirlik, sosyo-kültürel faaliyetlerde erişilebilirlik. Programlarını farklı engelli gruplarına erişilebilir kılan üniversitelerin ilgili programlarına ise ‘Engelsiz Program Nişanı’ veriliyor. Bu kapsamda, Engelsiz Üniversite Ödülleri için bu yıl 114 üniversiteden farklı kategorilerden 837 başvuru yapılmıştır.
Küresel salgın sürecinde hepimiz yaşanan zorluklara birebir şahit oluyoruz. Yükseköğretim kurumlarımızın bu süreçte gösterdiği her bir çabanın, her bir özverinin hepsi ayrı ayrı değerli. Bu bayrakların ve ödüllerin alınmasına katkı sağlayan tüm akademik ve idari personele emekleri ve gayretleri için teşekkür ediyorum. Türk yükseköğretim sistemi özel öğrencilerimiz için her açıdan engelsiz eğitim ortamını sağlayacak ve kampüs yaşamına dahil edecektir. İnancımız bu yöndedir.”
Üç ayrı kategoride “engelsiz üniversite bayrak ödülü”
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Yanık ile YÖK Başkanı Saraç, en çok ödül alan üniversiteleri açıkladı.
Engelsiz Üniversite Bayrak Ödülleri kapsamında, “Mekanda Erişim Bayrak Ödülü”ne 558 başvuru alındı ve 52 üniversite 129 “Turuncu Bayrak Ödülü” almaya hak kazandı.
“Eğitimde Erişilebilirlik Bayrak Ödülü”ne 168 başvuru alındı ve 14 üniversiteye 30 “Yeşil Bayrak Ödülü” verildi.
“Sosyokültürel Faaliyetlerde Erişebilirlik Bayrak Ödülü”ne ise 111 başvuru yapıldı ve seçilen 6 üniversite 9 “Mavi Bayrak Ödülü” aldı.
21 üniversiteden 108 programa “Engelsiz Program Nişanı” verildi
Programlarını farklı engelli gruplarına erişilebilir kılan üniversitelerin ilgili programlarına verilen “Engelsiz Program Nişanı” için yapılan 108 başvuru arasından 2 üniversiteden 7 programa Engelsiz Program Nişanı verildi.
Kütahya Dumlupınar Üniversitesi 10 bayrak ödülü ile en çok bayrak ödülü alan üniversite olurken, Aksaray ve Harran üniversiteleri 9’ar bayrak ödülü ile ikinci, İstanbul ve Yozgat Bozok üniversiteleri ise 8’er bayrak ödülü ile üçüncü sırada yer aldı.
“Eğitimde Erişilebilirlik” kategorisinde en çok bayrağı İstanbul Bilgi Üniversitesi, “Sosyokültürel Faaliyetlerde Erişebilirlik” kategorisinde ise en çok bayrağı İstanbul Üniversitesi aldı.