Muş’un Malazgirt ilçesinde dağlardan çıkan kaynak sularından geleneksel yöntemler kullanılarak elde edilen tuz, başta Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri olmak üzere yurdun dört bir yanında peynir, turşu ve salamura ürünlere lezzet katıyor.
Malazgirt ilçesine bağlı Aktuzla köyünde 2004’te kurulan tesiste, dağlardan çıkan tuz oranı yüksek kaynak suları farklı büyüklüklerdeki havuzlarda dinlendiriliyor.
Daha sonra işletme sahasındaki 560 kristalize havuza aktarılan su, sıcak havada 4 gün bekletilerek buharlaştırılıyor. Havuzun dibine çöken kaynak tuzu ise tesiste işçiler tarafından fırçalarla toplanarak traktörler yardımıyla saklama depolarına taşınıyor.
Zengin mineral yapısıyla öne çıkan ve koruyucu özelliklerinden dolayı salamura, peynir ve turşu sanayisinde kullanılan tuz, başta Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri olmak üzere yurdun dört bir yanına gönderiliyor.
“Türkiye’nin en büyük kaynak tuzlası”
Aktuzla İşletme Müdürü Mehmet Şahin Yeler, AA muhabirine, 17 yıl önce kurulan tesisle hem ekonomiye hem de istihdama katkı sunduklarını söyledi.
Su kaynaklarının bulunduğu bölgelerde toplama havuzları oluşturduklarını anlatan Yeler, şu bilgileri verdi:
“Her gün dönüşümlü olarak 150 havuz boşaltıyoruz. Günlük üretimimiz yaklaşık 120 ton. Kaynak tuzunu sipariş üzerine her yere gönderiyoruz. Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin tuz ihtiyacını biz karşılıyoruz. Türkiye’de yaklaşık 20 tuzla var. Burası Türkiye’nin en büyük kaynak tuzlası. Geçen yıl analiz yaptırdık. Tuzumuz yüzde 97 sodyum klorür, yüzde 2 magnezyum ve yüzde 1 oranında farklı elementler içeriyor. Buranın yılda 12 bin ton civarında bir üretim kapasitesi var. Ekonomiye yılda 2 milyon lira katkı sunuyoruz. İhracata başlamayı hedefliyoruz. Burası doğal olduğu için tek ihtiyacımız su ve güneş. Sıcaklar arttıkça buharlaşma erken oluyor, biz de tuza daha erken kavuşuyoruz.”
“İlin ekonomisine büyük katkı sunuyor”
Muş Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Koç da Türkiye’nin en büyük tuz üretim tesisinin, kentin ekonomisine büyük katkı sağladığını belirtti.
Tesiste 85 kişinin istihdam edildiğini, kapasitenin artmasıyla bu sayının yükselebileceğini ifade eden Koç, şöyle konuştu:
“Mevsimsel olarak üretim miktarı değişiyor. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde sanayi üzerine kurulmuş önemli bir tuz tesisi. Yapılan analizlerde sodyum klorür oranının yüksek çıkması ve koruyucu özelliğe sahip olmasından dolayı elde edilen tuz, turşu, salamura ve peynir gibi ürünlerde kullanılıyor. Oda olarak bu tesisi önemsiyoruz. Bu tesise sahip çıkacağız ve elimizden gelen desteği vereceğiz.”