Video konferans aracılığıyla yapılan Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) 53. Dışişleri Bakanları Toplantısı’nda konuşan ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Çin’in ihtilaflı sulardaki askeri konuşlanmasına yalnızca sözle değil eylemle karşılık verilmesi gerektiğini belirterek bölge ülkelerine “Amerika yanınızda olacak.” mesajı verdi.
Çin’in, ASEAN Şartı’nda yer alan demokratik değerlere ve egemenlik, eşitlik ve toprak bütünlüğü gibi ilkelere saygı göstermediğini savunan Pompeo, “Bence bir adım öteye gidilmeli, yalnızca konuşmak yetmez eyleme geçmek gerek. Çin Komünist Partisinin bizi ve halkımızı çiğneyip geçmesine izin vermeyelim. Kendine güveniniz tam olsun, Amerika size yardım edecek bir dost olarak yanınızda olacaktır.” dedi.
Pompeo, ABD yönetimin Çin’in Güney Çin Denizi’ndeki resiflerde askeri hava alanları, radar ve füze sistemleri kurmasına yardım eden şirket ve kişiyi yaptırım listesine aldığını hatırlattı.
Güney Çin Denizi’ne kıyısı bulunmayan ABD, bölgede seyrüsefer ve uçuş güvenliğini sağlama gerekçesiyle savaş gemileri ve uçaklarla devriye görevleri ve tatbikatlar yapıyor.
“Güney Çin Denizi” sorunu
Çin, 1947’de yayımladığı “Dokuz Çizgi Hattı” adı verilen haritayla Güney Çin Denizi’nin yüzde 80’inde egemenlik iddiasında bulunuyor. Su altı kaynakları açısından zengin bölgedeki hak iddiaları başta Filipinler olmak üzere Vietnam, Brunei ve Malezya gibi kıyı komşusu ülkelerle egemenlik ihtilafına yol açıyor.
Pekin’in tartışmalı sularda inşa ettiği yapay adalar üzerinde kurduğu üsleri silahlandırdığı iddiaları, ABD ve bölge ülkeleriyle arasında gerginliğe sebep oluyor.
Uluslararası Tahkim Mahkemesi, 2016’da Filipinler’in başvurusuyla verdiği kararda, Çin’in, Güney Çin Denizi’nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal olmadığına karar vermişti.
