ANKARA – AYŞENUR SAĞLAM
Reklam Kurulunca geçen yıl yasalara aykırı bulunan 796 reklam için ilgili kişi ve firmalara toplam 11,7 milyon lira para cezası verildi. İdari para cezalarında gıda sektörü 2,7 milyon lirayla başı çekerken, bunu 2,6 milyon lirayla sağlık sektörü ve1,7 milyon lirayla da iletişim hizmetleri sektörü izledi.
Tüketicilerin sağlık ve güvenliğiyle ekonomik çıkarlarının ticari reklamlar vasıtasıyla zedelenmesini engellemek için gerekli tedbirleri almak hedefiyle faaliyetlerini sürdüren Gümrük ve Ticaret Bakanlığı bünyesindeki Reklam Kurulu, geçen yıl da aldatıcı reklamlara göz açtırmadı.
AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, Reklam Kuruluna yapılan başvurularda 10 yılda ciddi artış görüldü. 2008’de bin 541 olarak kaydedilen başvuru sayısı, 2017 itibarıyla yüzde 225’lik artışla 5 bin 20’ye yükseldi.
Başvuruların sektörel dağılımına bakıldığında, şikayetlerde ilk sırayı gıda sektörü aldı. Geçen yıl gıda sektörüne yönelik bin 913 başvuru yapılırken, kozmetik ve temizlik ürünleri 944 başvuruyla ikinci sırada yer aldı. Sağlık sektörü ise 812 başvuruyla en çok şikayetin yapıldığı üçüncü sektör oldu.
Söz konusu başvuruların yüzde 60’ı kurum ve kuruluşlar, yüzde 34’ü tüketiciler tarafından yapıldı, resen başlatılan incelemelerin oranı yüzde 1, rakip firmalarca yapılan başvuruların oranı ise yüzde 5 olarak belirlendi.
Kurulun 2017’de ele aldığı 3 bin 609 dosyadan 2 bin 714’ü ayrıntılı ön inceleme aşamasında mevzuata aykırı olmadığı için incelemeye değer görülmedi. Kurulca karara bağlanan 895 dosyanın 99’unda mevzuata aykırılık tespit edilmezken, 614’ünde durdurma cezasına, 182’sinde ise idari para ve durdurma cezasına hükmedildi.
Dijital medya reklamlarına yakın takip
Aldatıcı ve yanıltıcı reklamlar başta olmak üzere yasalara aykırı bulunan reklamlar için ilgili kişi ve firmalara geçen yıl verilen idari para cezası ise 11,7 milyon lira düzeyinde gerçekleşti. İdari para cezalarında gıda sektörü 2,7 milyon lirayla başı çekerken, sağlık sektörü 2,6 milyon lirayla ve iletişim hizmetleri sektörü de 1,7 milyon lirayla bu sektörü takip etti. Geçen yıl yasalara aykırı reklamlar nedeniyle kozmetik ve temizlik ürünleri sektöründe faaliyet gösteren firmalara da 1,5 milyon lira idari para cezası uygulandı.
Başvuruların yaklaşık yüzde 80’i internet sitesi ve sosyal medya mecralarında yayınlanan dijital medya reklamlarına ilişkin olarak yapıldı. Uydu kanalları üzerinden yayınlanan tele-alışveriş reklamları, elektronik sigara satışı, sağlık kuruluşları ve doktorların tüketicileri kendilerine yönlendirici reklamları, güzellik salonlarında yetkisiz olarak yapılan tıbbi işlem tanıtımları, yanıltıcı yıldız veya ruhsatsız otel tanıtımları, iletişim reklamları, finansal hizmetlerle ilgili kampanyalar, çocukların fiziksel, zihinsel, ahlaki, psikolojik ve toplumsal gelişimlerini olumsuz etkileyen reklamlar ile yanıltıcı yetkili servis tanıtımları 2017 yılında en çok gündeme gelen konular oldu.