ANKARA – BAHATTİN GÖNÜLTAŞ / HÜSEYİN ERDOĞAN
Suudi Arabistan’ın uluslararası döviz rezervleri son 2 yılda yaklaşık 203 milyar dolar eridi. Arap ülkeleri içinde en büyük ekonomiye sahip Suudi Arabistan, petrol fiyatlarının 55 doların altında kalmasının ardından eski parlak günlerini arar hale geldi.
AA muhabirinin Uluslararası Para Fonu (IMF), Maliye Bakanlığı ile Suudi Arabistan Para Ajansı (SAMA) verilerinden derlediği bilgilere göre, ülkenin petrol geliri son 2 yılda yaklaşık 126 milyar dolar birden düşerken, uluslararası döviz rezervleri ise 203 milyar dolar eridi. Cari işlemler hesabı açık vermeye başlarken, ülkenin kamu borcu da 86 milyar dolara çıktı.
Suudi Arabistan ekonomisindeki kötü gidişin ana sebepleri arasında, “2014 yaz başlarında 110 dolar civarında seyreden ham petrol fiyatlarının 30 dolarlara kadar gerilemesi, ekonomisinin büyük ölçüde petrole dayanması ve ekonomiyi çeşitlendirmede geç kalınması ile ülkenin savunma harcamalarının artması” gösteriliyor.
Rezervler eridi
Suudi Arabistan Para Ajansı (SAMA) verilerine göre, ülkenin uluslararası döviz rezervleri, petrolün varil fiyatının 110 dolar olduğu dönemden bu yana yüzde 27’den fazla azaldı. Bu çerçevede, Haziran 2014’te 746 milyar dolar olan döviz rezervi, petrol fiyatlarının 27 dolara kadar düşmesinden sonra bu yılın ekim ayı itibarıyla yaklaşık 203 milyar eriyerek 544 milyar dolara geriledi.
Yemen’de savaşın sürmesi askeri harcamalarının geçen yıl 80,8 milyar dolara yükselmesi ülkenin mali tablosuna da olumsuz yansıdı.
Kamu borcu artıyor
Petrol fiyatlarındaki düşüşün sebep olduğu ekonomide yaşanan sıkıntıları aşmak için akaryakıt, su ve elektrik fiyatlarını artıran ve bakanların maaşlarını yüzde 20 düşüren Suudi Arabistan’da, borç yükü de her geçen gün artıyor.
Büyüme hızı yavaşladı
Son olarak 2012’de yüzde 5,4 büyüyen Suudi Arabistan ekonomisi daha sonraki yıllarda bu seviyeye yaklaşamadı.
IMF’nin ekim ayında yayımlanan Ortadoğu, Kuzey Afrika için Bölgesel Ekonomik Görünüm Raporu’nda 2013’te yüzde 2,7, 2014’te yüzde 3,6 ve geçen yıl yüzde 3,5 büyüyen ülke ekonomisinin petrol fiyatlarının düşük seyretmesi ve küresel ekonomisindeki durgunluktan dolayı bu yıl yüzde 1,2 ve gelecek yılda yüzde 2 büyüyebileceği öngörüldü.
Suudi Arabistan’ın 2014 yılında 754 milyar dolar olan milli geliri, 2015’te 646 milyar dolara düştü. Kişi başına milli gelir de 2014’te 24 bin 999 dolardan geçen yıl 20 bin 583 dolara kadar geriledi. Bu yıl milli gelirin 646 milyar dolarda kalacağı ve nüfus artışının da etkisiyle kişi başına düşen milli gelirin 20 bin dolar olacağı hesaplanıyor.
Suudi Arabistan’ın ekonomisini mercek altına alan IMF’ye göre ise “Ülkenin yeniden denk bütçeye sahip olabilmesi için ham petrolün varilinin 77,7 dolara yükselmesi” gerekiyor.