Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-Zimbabve İş Konseyi Başkanı Hıfsı Soydemir, “Türk şirketleri için Zimbabve’de yerinde yapılacak yatırımlar ile Afrika’ya açılmada birçok fırsat bulunuyor. Afrika’nın keşfedilmemiş birçok fırsatını birlikte düşünecek olursak oradaki ekosistem içerisinde şu anda bize talep gelmeyen ürünlerde bile büyük bir ihtiyaç var.” dedi.
Soydemir, iki ülke ekonomik ilişkileri ve Türk yatırımcılar için Afrika‘da potansiyel oluşturan sektörlere ilişkin AA muhabirine değerlendirmede bulundu.
Zimbabve’nin Sahraaltı Afrika için kritik önemde olduğunu vurgulan Soydemir, “Zimbabve’nin eski lideri Robert Mugabe’den sonra siyasi istikrarsızlık şu an çözümleniyorken yatırımlar için tam doğru zamandayız. Bu tip konular çok boşluk kabul etmez. Eğer Türk iş adamları buradaki boşluğu doldurmazlarsa başta Çinliler olmak üzere başka ülkeler doldurabilir.” değerlendirmesinde bulundu.
Çeşitli sektörlerdeki fırsatların varlığına dikkati çeken Soydemir, “Afrika’nın keşfedilmemiş birçok fırsatını birlikte düşünecek olursak oradaki ekosistem içerisinde şu anda bize talep gelmeyen ürünlerde bile büyük bir ihtiyaç var. Tarım ve teknolojileri ile enerji konusu başta olmak üzere hem altyapı hem de üst yapı konusunda fırsatlar var. İplik fabrikaları, tarımsal kompleksler, tekstil üretim tesisleri yapılabilir. Tarım makinelerinin parçaları buradan gönderilerek orada üretim yapılabilir. Bunlar şimdiden Afrika’ya ekonomik olarak yerleşebileceğimizin işaretlerini gösterir ki ilerleyen zamanlarda daha büyük fırsatlara dönüşsün.” diye konuştu.
Soydemir, Zimbabve’nin Afrika’da eğitim düzeyi en yüksek olan ülke olduğunu hatırlatarak, şunları söyledi:
“Kültüre ve eğitime yatkın bir halkı var, bu üretime de yansıyor. Meşhur İngiliz kupon kumaşı diye bilinen ürünün pamuğunu üreten ülke Zimbabve. Üretim rekoltesi de çok yüksek. Aynı zamanda elyaf özellikleri de yüksek. Hem pamuğun üretiminde hem de işlenmesinde iyi bir alan bulunuyor. Hollandalıların çiçek üretiminde bu ülkenin çok önemli yeri var. Tütün üretiminde Afrika’nın iklim şartlarından dolayı yine burası farklı. Bunların oluşturduğu bir gelenek de var. Ama modern tarımı tam olarak uygulayabilecekleri alanları yok. Zimbabve Tarım Bakanı’nı daha önce Konya’da ağırlamıştık hem sanayi, hem bilgi üretimi hem de tarımsal kalite açısından gerekirse ‘barter’ yöntemiyle bile Zimbabve’ye çok ciddi yatırımların yapılabileceğini anladık. O gün için 12 bin traktör ihtiyaçları olduğunu bakan bey söyledi. Oradaki en büyük sorunlardan bir tanesi finansa ulaşabilme ama onlar da bunun yerine uluslararası anlaşma ile bunları çözelim diyorlar.”
“Tarım ve enerji en kritik sektörler olarak başı çekiyor”
Tarımda çözüm bekleyen konulara değinen Soydemir, “Tarım için sulama çok önemli. Suyun yağmurlaması, kanalı, müştemilatı gibi birçok altyapı ihtiyacı bulunuyor. Tarıma dayalı farklı sektörlerin ihtiyaçları da düşüldüğünde bölgede tecrübeli ve meşhur Türk müteahhitlerimiz hızlı ve düşük maliyetle Zimbabve’de birçok proje gerçekleştirebilir.” dedi.
Soydemir, enerjinin Afrika’nın tamamında çok büyük problem olduğunu belirterek, “Türk firmaları gemilerle bile Afrika’da enerji üretimine destek veriyor. Türkiye bu alanda son zamanlarda dünyayla yarışacak noktaya geldi özellikle yenilenebilir enerjide. Mini hidro enerji ya da biyogaz tesisleri gibi yetkinliğimizin olduğu alanlarda Zimbabve’de çok güzel işler yapabilecek yatırımlar yapılabilir.” ifadelerini kullandı.
Tekstil sektöründe Afrika genelinde Türkiye’nin çok iyi olduğunu aktaran Soydemir şunlara vurgu yaptı:
“Türk Hava Yolları (THY) uçakları kargo uçağı gibi çalışıyorlar. Neredeyse herkesin 300-500 kilogram arasında bagajı var bunların çoğu Türk tekstil ürünleri. Bunların doğrudan pazara ulaştırılmadığı ülke yok gibi. Bunlar ikili ticarette yeniliklerle artırılabilecek alanlar. Onun haricinde otomotiv, yedek parça, kozmetik gibi alanlarda hacim artırılabilir. Afrika ile ticaret yapan insanlarımız genelde her işi yaparız derler. Aslında bu bir güzellik ve ihtiyaç olduğunu gösteriyor. Her şey alınabiliyor ve satılıyor. THY’nin şu anda doğrudan Zimbabve’ye uçuşu gerçekleşebilirse bizim için çok önemli bir gelişme olacak. Zimbabve UNESCO’nun miras listesinde olan bir yer. Victoria Şelaleleri gibi çok önemli turizm noktaları var. TBMM Başkanı Mustafa Şentop’un davetlisi olarak Zimbabve Ulusal Meclis Başkanı yakın zamanda ülkemize gelecek. Zimbabve Dışişleri Bakanı da Antalya Diplomasi Forumu’na katılacak, biz şimdiden iş adamları ile görüşme randevularını ayarladık. Güzel gelişmeler yaşayacağımızı bekliyoruz.”
Öte yandan, Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre küresel salgından bir önceki yıl olan 2019’da Türkiye-Zimbabve toplam ticaret hacmi yaklaşık 19 milyon dolar seviyesinde gerçekleşirken, ihracat 6 milyon dolar, ithalat ise 12,9 milyon dolar olarak kaydedilmişti.