Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Barack Obama, Beyaz Saray’daki görüşmenin ardından ortak basın toplantısında konuşacak. İki liderin görüşmesi Türkiye saatine göre 16.45’te başladı.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın, Washington’daki temasları sürüyor. Erdoğan, ABD Başkanı Barack Obama ile Beyaz Saray’da bir araya geldi.
Erdoğan, Beyaz Saray’da, görüşme öncesinde askeri törenle karşılandı. Askeri törende, Başbakan Erdoğan’ın geçeceği yol üzerinde 50 ABD eyaletini ve 6 ABD bölgesini temsil eden 56 bayrak askerler tarafından taşındı.
Erdoğan, Beyaz Saray’a girişinde ABD Protokol Şefi Büyükelçi Capricia Marshall tarafından karşılandı.
İki lider arasındaki görüşme iki saate yakın sürdü.
Erdoğan ile Obama arasındaki görüşme sona erdi.
GÖRÜŞME SONRASI YAPILAN AÇIKLAMALAR
ABD Başkanı Barack Obama, çözüm sürecini desteklediklerini belirterek, “Türkiye’yi çok uzun süredir rahatsız eden PKK şiddetine yönelik tarihi ve barışçıl çözüm arayışları konusunda siz ve Türk halkının cesaretine yönelik takdirlerimi iletmek istiyorum. ABD, Türkiye’nin uzun süredir güvenliği sağlama noktasındaki arayışları konusunda yanında durmaktadır” dedi.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Obama, Beyaz Saray’daki ikili ve heyetler arası görüşmelerin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.
Obama, konuşmasına, “Arkadaşım Başbakan Erdoğan’ı Beyaz Saray’da tekrar ağırlamaktan mutluluk duyuyorum” sözleriyle başladı. Obama, ziyaretin kendisine, 4 yıl önce Türkiye’de, Erdoğan ve Türk halkının gösterdiği “olağanüstü ev sahipliğine” bir yanıt verme imkanı sağladığını ifade etti.
Barack Obama, Afganastin’da iki ülkenin askerlerinin cesaret içinde bir arada çalıştığını, iki ülkenin de İran’ın nükleer silaha sahip olmasını ve bölgede silahlanma yarışını tetiklemesini istemediklerini belirtti.
Türkiye ile İsrail arasındaki normalleşme sürecine değinen Obama, bunun hem Türk, hem İsrail halkının çıkarına olduğunu ve bağımsız bir Filistin devleti dahil olmak üzere iki devletli çözüm konusunda ilerleme sağlanması noktasında kendilerine yardım edeceğini vurguladı.
Görüşmede, iki ülke arasındaki ticaret ve yatırımı genişletme kararı aldıklarını bildiren Obama, son 4 yıl içinde ABD’nin Türkiye’ye ihracatının ikiye katlandığını ve ticaretin çok arttığını söyledi. Obama, “AB ile yeni ticaret ve yatırım konusuyla ilgilenirken, Türkiye ile ekonomik bağlarımızı da derinleştireceğimizi vurgulamak istiyorum. Dolayısıyla iki ülke arasındaki ticaret ve yatırımı artırmaya odaklanan üst düzey bir komite kuruyoruz ” diye konuştu.
Türkiye ekonomisinin son yıllardaki gelişmesine işaret eden Obama, “Bence bu dikkate değer ve Başbakan Erdoğan yaptığı bazı reformlar dolayısıyla takdir edilmeyi hak ediyor” ifadesini kullandı.
Çözüm sürecine destek
Obama, çözüm sürecine de destek verdiklerini ifade ederek, “Türkiye’yi çok uzun süredir rahatsız eden PKK şiddetine yönelik tarihi ve barışçıl çözüm arayışları konusunda siz ve Türk halkının cesaretine yönelik takdirlerimi iletmek istiyorum. ABD, Türkiye’nin uzun süredir güvenliği sağlama noktasındaki arayışında yanında durmaktadır. Türkiye’nin hukukun üstünlüğü, iyi yönetim ve insan haklarını muhafazasına yönelik çabalarını destekleyeceğiz” dedi.
ABD Başkanı Barack Obama, Beşşar Esed olmaksızın demokratik Suriye’ye dönüşümü desteklemeye yönelik uluslararası çabalar noktasında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın ön saflarda yer aldığını, Türkiye’nin önümüzdeki günlerdeki görüşmelerde Suriye’de tarafların bir araya gelmesinde önemli rol oynayacağını söyledi.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Obama, Beyaz Saray’daki ikili ve heyetler arası görüşmelerin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.
ABD Başkanı Obama, basın toplantısında yaptığı açıklamada, görüşmede Suriye konusuna önemli zaman ayırdıklarını ifade etti. “Başbakan Erdoğan’ın liderliği altında Türk halkı ülkelerine sığınan Suriyelilere olağanüstü cömertlik gösterdi” diyen Obama, bunun ağır bir yük olduğunu bildiğini belirtti.
Suriye halkına insani yardım gönderen bir ülke olarak, bu yükü hafifletmek için Türkiye dahil bölgedeki ülkelere yardım etmeye devam edeceklerini vurgulayan Obama, “Hayatların kurtarılmasına yardım edecek gıda, çadır ve ilaç ulaştırılması noktasında Türk ortaklarımızla çalışmaya devam edeceğiz” diye konuştu.
Esed rejimi üzerindeki baskıya devam edeceklerini ve muhaliflerle birlikte çalışacaklarını belirten Obama, “Beşşar Esed olmaksızın bir demokratik Suriye’ye dönüşümü desteklemeye yönelik uluslararası çabalarda Başbakan Erdoğan ön saflarda yer alıyor. Rejim ve muhalefet temsilcileri önümüzdeki haftalarda (Cenevre’de) bir araya gelirken Türkiye önemli bir rol oynayacak” dedi.
“Suriye için sihirli bir formül yok”
Başbakan Erdoğan ve kendisinin Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed’in iktidardan gitmesi gerektiği konusunda aynı fikirde olduğunu belirten Obama, “Bu (Esed’in iktidardan gitmesi), krizi çözmenin tek yolu” ifadesini kullandı.
“Esed’in gitmesi ne kadar kısa sürede olursa o kadar iyi” diyen Obama, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Asıl soru bunun ne şekilde olacağı. Zaten bunları konuştuk. Suriye’deki şiddet ve sıra dışı durum için sihirli bir formül yok. Olsaydı, Sayın Başbakan (Erdoğan) ve ben bununla ilgili harekete geçerdik ve çoktan bitirmiş olurduk. Bunun yerine yaptığımız şey, uluslararası baskıyı artırmak, muhalefeti güçlendirmek. Cenevre’deki görüşmelerin, Rusya’nın ve Suriye’de her kesimi içerecek siyasi geçişin temsilcilerinin de katılımıyla, sonuç verebileceğini düşünüyorum. Ancak bu sırada, muhalefete yardım ve insani durumla ilgilenmeye devam edeceğiz. Türkiye ile de yakın istişare içinde olmayı sürdüreceğiz çünkü Türkiye’nin de bu durumdan derinden etkilendiğini biliyoruz.”
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, “Bizim derdimiz otokratik bir rejimden, bir diktatörlükten Suriye’yi kurtarmaktır” dedi.
Beyaz Saray’da baş başa ve heyetlerarası görüşmelerde bir araya gelen Başbakan Erdoğan ve ABD Başkanı Barack Obama, daha sonra Rose Garden’da düzenledikleri ortak basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Başbakan Erdoğan, Gazze’ye planladığı ziyaretiyle ilgili soru üzerine, “Benim şu andaki planımda büyük ihtimalle haziran ayı içerisinde bir Gazze ziyaretimiz söz konusu. Ziyaret, sadece Gazze’ye olmayacak, aynı zamanda Batı Şeria’ya da bir ziyaret gerçekleşecek. Ortadoğu’nun barışında bu ziyaretimizi çok önemsiyorum. Özellikle burada bir grubun sahiplenilmesi gibi bir şey olamaz. Bunun Filistin uzlaşı sürecine de katkı getirmesini, katkı vermesini özellikle çok çok benimsiyorum ve temennim odur ki bu ziyaretle bu sürece katkıda bulunmuş olalım” diye konuştu.
Bir gazetecinin, Suriye’nin sahip olduğu kimyasal silahlarla ilgili Türkiye’nin elinde kanıtlar olduğunun bilindiğini belirterek, söz konusu kanıtlara ilişkin Obama’ya sunum yapılıp yapılmadığını ve Türkiye’nin bundan sonraki süreçte ABD’den ne beklediğini sorması üzerine Erdoğan, şunları söyledi:
“Öncelikle gerek kimyasal silahlar konusu gerek atılan, kullanılan füzeler konusu bütün bunlarla ilgili belge, bilgi bunları ilgili birimlerimiz birbirleriyle paylaşıyorlar. Burada sadece Amerika ve Türkiye değil, aynı şekilde İngiltere, onlar da yine bu tür bilgilere, belgelere sahipler. Bu konuları aramızda tabii aramızda paylaşıyoruz ve zaten ilgili birimlere de başta BM Güvenlik Konseyi olmak üzere bunları vakti saati geldiğinde aktarmak suretiyle de bu kamuoyunun bilgilendirilmesini de sağlamış olacağız. Süreci bu şekilde ilgili birimlerimizle sürdüreceğiz.”
“Suriye konusundaki hassasiyetini görmek istiyoruz”
Erdoğan, ABD’nin Suriye’deki çabaları güçlendirmemesi durumunda sürecin ne şekilde etkileneceği yönündeki soruya ise, “Tabii şu anda siz bardağın boş tarafını gösteriyorsunuz. Ben bardağın dolu tarafından olaylara bakmak istiyorum ve şu anda bizler uluslararası camianın Suriye konusundaki hassasiyetini görmek istiyoruz” yanıtını verdi.
“Şu anda uluslararası camianın hassasiyetini göstermesi için Türkiye olarak biz çaba göstereceğiz” diyen Erdoğan, şöyle devam etti:
“İnanıyorum ki ABD aynı şekilde bu çabayı gösteriyor ve diğer ülkeler gerek BM Güvenlik Konseyi gerek Arap Ligi gerekse tüm bunların dışında olduğu halde buna hassasiyet gösteren ülkeler var ve bizler bu süreci daha da hızlandırabilmenin şu anda gayreti içerisindeyiz. Nitekim bu seyahatten sonra çok daha farklı ülkeleri ben de Dışişleri Bakanım da dolaşmak, ziyaret etmek suretiyle bu süreci daha nasıl hızlandıracağız, nasıl daha az insan ölsün ve bir demokratik rejim Suriye’ye süratle nasıl gelsin? Bizim derdimiz, otokratik bir rejimden, bir diktatörlükten Suriye’yi kurtarmaktır. Bu da öyle zannediyorum ki demokrasiye inanmış tüm ülkelerin ortak sorunudur. Bunu başarmak için bu yoldaki gayretimizi sürdüreceğiz.”
Erdoğan, Suriye’yle ilgili bir başka soru üzerine, “Tabii burada Rusya Federasyonu’nun bu işin içinde olması, Çin’in bu işin içinde olması çok çok önemli. BM Güvenlik Konseyi daimi üyeleri açısından önemsiyoruz ve onların da bu sürece katılımı bu işi çok daha hızlandıracaktır ama uluslararası camianın baskısı burada önem ifade ediyor” değerlendirmesinde bulundu.
“Amerika ile süreci kararlı şekilde sürdüreceğiz”
Türkiye’nin, şimdiye kadar Suriye halkına yaptığı insani yardımların değerinin 1,5 milyar dolara ulaştığına dikkati çeken Erdoğan, şöyle konuştu:
“Bunu bir de biz şu anda açık kapı politikasıyla hala devam ettiriyoruz ve devam ettireceğiz. Çünkü 910 kilometre bir sınırımızın olduğu ülke Suriye. Akrabalık ilişkilerinin olduğu bir ülke Suriye ve bunu bölge barışı için çok çok önemsiyoruz. Çünkü bölgede zaten bir İsrail-Filistin normalleşme süreci için atılan adımlar var, gayretler var. Yeni yeni başımıza başka sıkıntılar açmamızın bir anlamı yok. Biz, biliyorsunuz bir ara da Suriye İsrail arasındaki ilişkilerin barışa yönelmesi noktasında adımlar atmıştık ki 5 bölümde bu çalışmalar yürüdü ama 5’inden sonra maalesef kesilmişti. Temenni ederim ki bölge barışı için atacağımız bu adımlar neticeyi verir ve Amerika ile bu süreci de kararlı bir şekilde sürdüreceğiz.”
Erdoğan, Suriye’deki olaylarla ilgili başka bir soruya karşılık da “Bu konuda özellikle BM Güvenlik Konseyi’nin atacağı adım veya bu Cenevre süreci önem arz ediyor. Bunları aramızda değerlendireceğiz” ifadelerini kullandı.
Yağmur altında basın toplantısı
Başbakan Erdoğan ve Obama, basın toplantısını, ABD’de önem verilen konuklar için nadiren açılan Rose Garden’de düzenledi. Toplantı, Erdoğan ve Obama’nın baş başa ve heyetlerarası görüşmelerinin planlanandan yaklaşık 30 dakika uzun sürmesi nedeniyle, 45 dakika geç başladı.
İki lider basın toplantısı için kameraların karşısına geçtiği anda yağmur başladı. Başbakan Erdoğan, konuşmasının sonunda, “Yağmurdan kaçtığım için değil, yağmuru bir bereket olarak görüyorum. Kaçmak asla söz konusu değildir. Görüşmelerimizin ülkelerimiz için hayırlara vesile olmasını diliyorum” dedi.
Gazetecilerin sorularını yanıtlarken yağmurun şiddetini artırması üzerine Obama, “Bugün hava bizle işbirliği yapmıyor. İyi bir ev sahibi olduğumdan emin olmak istiyorum. Şemsiye ister misiniz?” diye Başbakan Erdoğan’a sordu.
Başbakan Erdoğan’ın teşekkür etmesi üzerine, Obama, danışmanlarına dönerek “Deniz piyadelerinden destek alalım, yanımızda iyi duracaklar” diyerek espri yaptı. Askerler, yağmur dinene kadar iki lidere şemsiye tuttu.
Basın toplantısının ardından, Başbakan Erdoğan, ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden ve ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’in onuruna verdiği öğle yemeğine katılmak üzere Rose Garden’dan ayrıldı.
ABD Başkanı Barack Obama, Başbakan Erdoğan’ı makam aracına kadar uğurladı. Obama, araç hareket edene kadar bekledi ve Erdoğan’a el salladı.
Görüşmede, Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, AB Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz, Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, AK Parti Genel Başkan Yardımcıları Numan Kurtulmuş ve Mevlüt Çavuşoğlu, MİT Müsteşarı Hakan Fidan, AK Parti Grup Başkanvekili Ayşenur Bahçekapılı, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu ve Türkiye’nin ABD Büyükelçisi Namık Tan da hazır bulundu.
Erdoğan’ın gündeminde çözüm süreci, AB ve ekonomik gelişmeler var.
BEYAZ SARAY’DA AKŞAM YEMEĞİ
Başbakan Erdoğan, akşam saatlerinden Başkan Obama’nın onuruna vereceği akşam yemeği için tekrar Beyaz Saray’a geçecek.
Başbakan Erdoğan, Cuma günü Brookings Enstitüsü’nde “AK Parti İktidarları ve Türkiye’nin Dönüşümü” başlığıyla bir konuşma yapacak.
ABD’li gazetecilerin yanı sıra politikacı ve iş dünyası temsilcilerinin izleyeceği konuşmanın ardından Erdoğan, SETA tarafından düzenlenen konferansta “21. Yüzyılda Küresel Düzen ve Adalet” başlığı altında bir konuşma yapacak.
