İSTANBUL – GÜLSÜM İNCEKAYA
Gazi Üniversitesi Akdeniz Havzası ve Afrika Medeniyetleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Suna Timur Ağıldere, Kuzey Afrika’nın en genç ve eğitimli nüfusunu barındıran Tunus ile Türkiye arasında büyük bir eğitim ve kültür ağının oluştuğunu belirterek, “Tunus’ta kapatılan iki FETÖ okulunu devralan Maarif Vakfı, 90. okulunu da burada açmıştır.” dedi.
Ağıldere, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Sudan, Çad ve Tunus’u kapsayan gezisine ilişkin AA muhabirine değerlendirmede bulundu.
Erdoğan’ın ziyaretinin, 2013’ten bu yana Tunus’a Cumhurbaşkanı seviyesinde ilk ziyaret olması bakımından önem arz ettiğini dile getiren Ağıldere, Tunus’ta yaklaşık 300 yıl süren Osmanlı mevcudiyetinden kaynaklı kadim tarihi ve kültürel bağların bulunduğunu hatırlattı. Ağıldere, Türkiye-Tunus ilişkilerinin, alt yapıdan turizme çeşitli alanlarda ortak sürdürülebilir projelerle çeşitlenip güçlendiğini vurguladı.
Suna Timur Ağıldere, Türkiye ile Tunus arasındaki ilişkilerin sadece ekonomiyle sınırlı kalmadığını ifade ederek, Milli Eğitim Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu (YÖK), Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA), Yurt Dışı Türkler ve Akraba Toplulukları Başkanlığı, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Yunus Emre Enstitüsü ve Maarif Vakfı’nın Afrika Kıtası’nın kalkınmasına yönelik sürdürülebilir projelere hız vermesiyle Tunus’ta eğitim ve kültür alanında çok önemli projelerin hayata geçirildiğini anlattı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 2013’te Tunus’a yaptığı ziyaret sonrasında verdiği talimatla TİKA’nın başkent Tunus’ta ofis açtığını ifade eden Ağıldere, TİKA’nın o günden bu yana belediyecilik hizmetlerinin iyileştirilmesinden balıkçılık ve tarım eğitimine kadar çeşitli alanlarda Tunus’a yaklaşık 50 milyon dolarlık yardımda bulunduğunu aktardı.
Ağıldere, bağımsızlığını 1956’da kazanan Tunus’un, turizm başta olmak üzere tekstil, tarım ile fosfat ve petrol üretimine dayanan gelişmekte olan bir ekonomiye sahip olduğu bilgisini vererek, şunları söyledi:
“Afrika Kıtası’nın en gözde turistik destinasyonlarından Tunus, zengin tarım arazileri ve yer altı kaynakları ile dünyanın 5. zeytinyağı ve 8. fosfat üreticisidir. 2016’da Tunus’a ihracatımız önceki yıla oranla artarak 910 milyon dolar, Tunus’tan yapılan ithalat yine bir önceki yıla oranla artarak 214 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
Afrika Kıtası’ndaki en eski Kültür Anlaşması 25 Şubat 1964’te Tunus ile imzalanmış olup, 2013’te Eğitim ve Mesleki Eğitim Alanlarında Mutabakat Zaptı, 2015’te Yükseköğretim Alanında İşbirliği Anlaşması imzalanmıştır. Türkiye Bursları programı çerçevesinde 2017 yılı itibarıyla Tunuslu 54 yüksek lisans ve doktora öğrencisi ile 48 lisans öğrencisi Türk üniversitelerinde öğrenim görmektedir.”
FETÖ’nün iki okulu kapatıldı
Prof. Dr. Ağıldere, Tunus devletinin Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın çağrısıyla FETÖ’nün Tunus’taki 2 okulunu kapattığı bilgisini paylaşarak, bu okulları devralan Maarif Vakfı’nın “Uluslararası Maarif Okulu” ismiyle 90. okulunu Tunus’ta açtığını bildirdi.
Tunus halkının Türkiye’ye olan yakınlığının kendisini Türkçeye olan ilgisiyle de gösterdiğini belirten Ağıldere, “Tunus Eğitim Bakanlığı’nca bu yıl yayımlanan genelgede, seçmeli yabancı dil olarak Türkçe, 2017-2018 eğitim yılından itibaren yeniden lise üçüncü sınıf müfredatında yer almıştır. Bu yıl itibarıyla Türkiye tarafından görevlendirilen 11 Türkçe öğretmeni başkent Tunus’un yanı sıra Nabeul, Bizert, Monastır ve Sousse’da yer alan liselerde Türkçe öğretmektedirler. Ayrıca, başkent Tunus’ta Yunus Emre Enstitüsü de 2017 yılı itibarıyla açılmıştır.” diye konuştu.
“İbn Haldun’un memleketi”
Prof. Dr. Suna Timur Ağıldere, Tunus’ta eğitim konusunun yüzyıllardan beri ayrıcalıklı bir yere sahip olduğuna değinerek, Afrika Kıtası’nın, en iyi üniversitelerine sahip olan ve İbn Haldun’un da memleketi olan ülkenin, aynı zamanda kıtanın en iyi yetişmiş ve eğitimli insan gücüyle öne çıktığını kaydetti.
Tunus’un yanlış Afrika imgesi nedeniyle kadim ilim ve medeniyet zenginliğinin dünya kamuoyu tarafından yeterince bilinmediğini belirten Ağıldere, şunları anlattı:
“Çoğu zaman Batı kaynaklı bu yanlış Afrika algısını bir nebze de olsa düzeltebilmek ve Türkiye ile Afrika arasında yüzyıllara dayanan tarihi ve kültürel ilişkileri ortaya koyabilmek için TRT, Türk Tarih Kurumu, Dışişleri Bakanlığı ve Halk Bankası iş birliğiyle GAKAF Merkezimiz, anlaşmalı olduğu 39 Afrika devlet üniversitesinin sosyal bilimler alanında en etkin ve saygın Afrikalı bilim insanları ile birlikte Afrika belgeselleri hazırlamaktadır. Bu çerçevede, İslam ilim dünyası açısından müstesna bir yere sahip olan Zeytune ve Sidi Ukbe Kayrevan Camisi ve Medreselerinin kadim tarihinin de yer aldığı ‘Bir ilim ve medeniyet ışığı: Tunus’ belgeselimiz tamamlanmış ve yayıncı kuruluşumuz TRT’ye teslim edilmiştir.”
”Tunus Filistin’in yanında yer aldı”
Prof. Dr. Ağıldere, Afrika’da kız çocuklarının ve kadınların eğitimine yönelik Ankara’da 8 Mart 2018 Dünya Kadınlar Günü’nde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın himayelerinde “Türkiye-Afrika Tarihi İlişkilerinde Kadın: Fatma el-Fihri Uluslararası Çalıştayı” düzenleneceğini söyledi.
Fatma el-Fihri’nin Tunus’ta eğitime başlayan ilk üniversitesinin kurucusu olduğu bilgisini paylaşan Ağıldere, çalıştayın, Cumhurbaşkanlığı himayelerinde yürütülen ve GAKAF’ın akademik danışmanlığını yaptığı “AfrikaEvi Projesi” kapsamında, Türk Tarih Kurumu ev sahipliğinde düzenleneceğini belirtti. Çalıştayda Fatma el-Fihri’nin Ankara’daki 28 Afrika ülkesi büyükelçilerinin eşlerinin yanı sıra Türk ve Afrikalı kadın akademisyenler tarafından anılacağını da kaydetti.
Prof. Dr. Suna Timur Ağıldere, Tunus hükümetinin, ABD Başkanı Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararının karşısında, Filistin’in yanında yer aldığını vurgulayarak, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Tunus Nahda Hareketi Lideri Raşid el-Gannuşi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın çağrısıyla İstanbul’da düzenlenen İİT Olağanüstü Zirvesi’nin güçlü bir sembolik önem taşıdığını ifade etmiş ve Erdoğan’ı bu girişiminden dolayı tebrik etmiştir. Tunus, Türkiye’nin girişimleriyle hazırlanan ve Birleşmiş Milletler oylamasında ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımasını reddeden karar tasarısına da güçlü destek vermiştir.”