ERZİNCAN – YAKUP BAKAR
Erzincan’ın Üzümlü ilçesinde iskan edilen Ahıska Türkleri, baharın gelişini kutlamak ve bolluk içerisinde bir yıl geçirmek için “sümelek” tatlısı yapıp ikram ediyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatı, Başbakan Binali Yıldırım’ın koordinesinde Ukrayna’dan getirilerek Erzincan’ın Üzümlü ilçesinde iskan edilen Ahıska Türkleri, geçmişten günümüze bir gelenek haline getirdikleri bahar mevsiminin gelişini kutladıkları “sümelek” tatlısını, öz vatanlarında yapmanın mutluluğunu yaşıyorlar.
İlçedeki dört ayrı bölgede iskan edilen Ahıska Türkleri, tabiatın yenilenip doğanın yeşile büründüğü günlerde evlerinin önünde kazanlarda “sümelek” tatlısı pişirerek baharı karşılayıp, kutluyorlar.
Ahıska Türkleri, Özbekistan’a sürgün edildikleri dönemde öğrendikleri bu geleneği uzun yıllardır gittikleri her ülkede sürdürüyor.
Nevruz bayramı ile başlayıp nisan ayının sonuna kadar süren “sümelek” tatlısı 8 gün gibi uzun bir sürede yapılıyor.
Birçok yaşlı ve genç kadının katılımıyla imece usulü dualar edilerek pişirilen “sümelek” tatlısı Ahıska Türkleri tarafından komşu, akraba ve misafirlere ikram ediliyor.
AA muhabirine konuşan Ahıska Türk’ü 50 yaşındaki Nigar Abbas, “sümelek” tatlısını dedelerinin Özbekistan’da öğrendiklerini belirterek, “Sümelek ata dedelerimizden gelmiştir. Özbekistan’a sürgün edildiklerinde orada onlardan öğrenmişler. Özbekler sümelek yapıp, niyet edip abdestli bir şekilde sulayarak buğdayı 3 gün büyütüyorlar. Öğütüp, suyunu alıp ardından un ile karıştırıp 2 gün durmadan pişiriliyor ve sonunda sümelek oluyor.” dedi.
“Sümelek” tatlısını öz vatanlarında da yapmanın mutluluğunu yaşadıklarını söyleyen Abbas, şunları söyledi:
“Niyet edip komşularına ve akrabalarına dağıtıyorsun niyetin kabul olsun diye. Sümelek baharda, nevruz bayramı vaktinde, ekinler ekilmeye başladığında yapılmaya başlar. Sümeleğin vakti bu zamandır, başka zaman yapılmaz. Baharın gelişini sümelek yapmayla kutlamaya başlıyoruz. Ahıska Türkleri olarak Ukrayna’da da Özbekistan’da da nerede olduysak sümeleksiz vaktimiz geçmedi. Her yıl sümelek kaynatıyorduk. Öz vatanımıza geldik sümeleği burada da yapıyoruz. İnşallah, can sağlığı olursa vatanımızda her yıl sümeleği yapacağız. Sümeleğin yapımı çok zordur. Büyümesinden pişmesine kadar 8 gün sürüyor. Sümeleği yapıyoruz komşulara, herkese dağıtıyoruz. Niyetlenerek dağıttığımız için onlar da “Allah kabul etsin” diyerek alıyor. Niyetlerimiz de Allah’ın izniyle kabul oluyor.”
“Çocuklarımız “sümelek” tatlısı için baharı bekliyor”
Diğer bir Ahıska Türk’ü Zeliha Murat (63) ise Ahıskalı çocukların baharın bir an önce gelip de “sümelek” tatlısı yapılmasını beklediklerini ifade ederek, “Geldik Türkiye’ye artık vatanımız var. Allah vatanımızı saklasın kötü gözlerden, kötü insanların şerrinden. Biz her yıl bunu yapıyoruz. Çocuklarımız, komşularımız yesin, gelirimiz iyi, dünyamız dinç olsun, yağış yağmur olsun diye yapıyoruz. Bizim ata dedelerimiz çocuktuk sümelek yapıyorlardı. Annelerimiz yapıyordu sonrasında biz yapıyoruz. Sümelek yaptığımız yere gençleri toplayıp ‘sümeleği siz yapın’ diyoruz. Biz öldükten sonra kim yapacak? Bunu herkes yapmalı diyoruz. Tüm çocuklarımız bekliyor ki bahar gelsin de sümelek yapalım da yesinler. Öyle alıştılar.” dedi.