EDİRNE – Hakan Mehmet Şahin
15. yüzyılda Edirneli boya ustaları tarafından elde edildikten sonra 1740’lı yıllarda Fransa’da üretilmeye başlanan “Rouge d’Adrinople”nın (Edirne kırmızısı), şehirde yaygınlaştırılması için çalışma başlatıldı.
Dünya tekstil sanayisinde önemli bir yere sahip olan Edirne kırmızısı, 15. yüzyılda şehirde kök boya olarak üretildi. Tuğla kırmızısının daha parlağı olarak nitelendirilen rengi elde eden ve adına “Edirne kırmızısı” diyen iki boya ustası, bir süre sonra Fransa’ya götürülerek rengin Avrupa’daki tekstil sanayinde yaygınlaştırılmasını sağladı.
Fransa’da 1740’lı yıllarda üretildikten sonra “Rouge d’Adrinople” (Edirne kırmızısı) adıyla sektörde yer edinen renk, özellikle tekstil alanında önemli yer buldu.
Edirne’de de elde edildikten sonra tarihi yapıların süslemelerinde ve şehrin geleneksel el sanatlarında kullanılan renk, aradan geçen süre zarfında unutulmaya yüz tuttu.
Edirne kırmızısı için çalıştay yapıldı
Bir süre önce Edirneli turizmci ve gazeteci Orkun Akman’ın şehirde yayımlanan Hudut gazetesinde köşesine taşıdığı “Paylaşılamayan renk: Edirne kırmızısı” adlı yazı dizisi sonrası, Edirne kırmızısı tekrar şehrin gündemine geldi.
Bunun üzerine kentteki kurumlardan yerel yönetimlere, sivil toplum kuruluşlarından esnafa kadar toplumun her kesimi, “Edirne kırmızı” için adeta seferber oldu. Bazı kurumlar davetiyelerini Edirne kırmızısı renginde bastırdı ve Edirne Belediyesi verdiği davetlerde konuklarına Edirne kırmızısı kravat ve fular hediye etti.
Trakya Üniversitesi’nde akademik çalışmaların değerlendirildiği Edirne kırmızısı için çalıştay yapıldı. İngilizce yazılan “Muhteşem Edirne Kırmızısı – Dünyanın Kaderini Değiştiren Renk” adlı kitabın bir örneği de ABD’den getirilerek, Trakya Üniversitesi Kütüphanesine kazandırıldı.
Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Edirne’den dünyaya yayılan kırmızı rengin tanıtımı ve bu konudaki akademik araştırmalar konusunda üniversite olarak üzerilerine düşeni yaptıklarını anlattı.
Edirne kırmızısının Türkiye’nin önemli bir değeri olduğuna değinen Tabakoğlu, “Edirne’yi gezdiğiniz zaman Selimiye’de veya herhangi bir tarihi eserin süslemesinde kullanılan, yanından hızlıca geçtiğimiz küçük kırmızı rengin aslında ne kadar büyük bir hikayesi olduğunu görüyoruz. Trakya Üniversitesi de bu konuyu sahiplendi. Üniversitemizin davetiyeleri, kitap ayraçları, kravatlarımız ve atkılarımız bu renkte olacak. Bunu yaygınlaştırmak istiyoruz.” dedi.