DENİZLİ – SEBAHATDİN ZEYREK
Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Bitki Genetiği ve Tarımsal Biyoteknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezinde (BİYOM) yaklaşık 6 yıl devam eden çalışmanın ardından tamamen yerli hibrit soğan çeşidi yetiştirildi.
BİYOM Müdürü Prof. Dr. Fevziye Çelebi Toprak, AA muhabirine, 10 yıl önce kurulan merkezde sebzeler üzerinde modern ıslah çalışmaları yürüttüklerini söyledi.
Bu kapsamda TÜBİTAK’ın da desteğiyle hazırlanan projeyle “F1 hibrit” soğan çeşitlerinin üretilmeye başlandığını hatırlatan Toprak, “Hibrit soğan çeşidinde ülkedeki saf dişi ve erkek soğan hatları kullanıldı. Bu çalışmayla ilk defa tamamen yerli hibrit soğan çeşidi üretildi.” dedi.
Toprak, Türkiye’de geleneksel yöntemlerle üretilen soğanları il il gezerek toplayıp laboratuvara getirdiklerini ve çalışmalara başladıklarını kaydetti.
Biyoteknolojik ıslah yöntemiyle yeni tür tohum üretileceğini kaydeden Toprak, “Soğan dışında birçok önemli tarımsal bitki türünde de genetik saflaştırma çalışmalarımız var. Türkiye’nin kışlık sebze türlerinde yerli tohumların üretilmesi konusunda yaptığımız araştırmalar artık gerçeğe dönüştü.” ifadelerini kullandı.
Toprak, Türkiye’nin yeni nesil soğan tiplerinin tohum firmalarının beğenisine sunulacağını vurguladı.
Tatlı soğan
BİYOM Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Ali Ramazan Alan da uzun süredir üzerinde çalıştıkları yerli soğan türünü toprakla buluşturmaya başladıklarını ifade etti.
Türkiye’nin dört bir tarafından topladıkları yerli soğan çeşitlerini “haploidi” yöntemiyle saflaştırdıklarını anlatan Alan, “Tamamen kendine has özelliği ve ayrıca daha fazla raf ömrü olan tür elde ettik. Bundan sonra soğan sadece acı olmayacak, tatlısını da yetiştirmeye başlayacağız.” diye konuştu.
Prof. Dr. Alan, ülkeye yurt dışından hibrit soğan getirilmesinin önüne geçmeyi amaçladıklarını kaydetti.
Tohumculukta genetik olarak saflaştırılmış ebeveyn üretmenin çok önemli olduğuna dikkati çeken Alan, “Biz bu teknolojiyi soğan dışında brokoli, havuç, patlıcan, kabak ve lahana gibi türler içinde uygulayabiliyoruz.” ifadelerini kullandı.
Serada şu an renk renk 300’den fazla soğan çeşidi olduğunu dile getiren Alan, “Türkiye’nin soğan genetik kaynağını oluşturduk ve bunu şimdi ıslah amacıyla kullanıyoruz. Ülkemiz hibrit soğan çeşidi tohumu açısından yurt dışına bağımlı. Şimdi soğanda bu problemi ortadan kaldırıyoruz. Hibrit soğanları toprakla buluşturduk ve denemeler oldukça başarılı.” şeklinde konuştu.